Εορτασμός της Εθνικής Επετείου της “28ης Οκτωβρίου 1940”

Χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Πειραιώς κ.κ. Σεραφείμ και παρουσία του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Κώστα Κατσαφάδου, του Γενικού Γραμματέα Λιμένων Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων κ. Ευάγγελου Κυριαζόπουλου, του Α’ Υπαρχηγού του Λιμενικού  Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής Αντιναυάρχου Λ.Σ. Ιωάννη Αργυράκη και του Β’ Υπαρχηγού του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής Αντιναυάρχου Λ.Σ. Αλέξανδρου Τσελίκη, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2022 στον αίθριο χώρο του κτηρίου του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, η εκδήλωση εορτασμού της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940.

     Στην τελετή παρέστησαν επίσης, ο Βουλευτής Β’ Πειραιώς Ν.Δ. κ. Ιωάννης Τραγάκης, οι Βουλευτές Α’ Πειραιώς Ν.Δ. κ. Ιωάννης Μελάς και κ. Χριστόφορος- Εμμανουήλ Μπουτσικάκης, η Ανεξάρτητη Βουλευτής Β’ Πειραιώς κα Φωτεινή Μπακαδήμα, ο εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Αττικής κ. Σταύρος Βοϊδονικόλας, ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Ιωάννης Μώραλης, εκπρόσωποι των δικαστικών και στρατιωτικών αρχών, εκπρόσωποι των Εφοπλιστικών Ενώσεων και της Ναυτιλιακής Κοινότητας, ανώτατοι και ανώτεροι Αξιωματικοί του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής και προσωπικό του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, πολιτικοί υπάλληλοι του Υπουργείου, οι Πρόεδροι της   Λέσχης Λ.Σ. και της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Λ.Σ., καθώς και εκπρόσωποι συνδικαλιστικών Ενώσεων Λ.Σ.

       Ακολουθεί η ομιλία του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής: Τιμούμε σήμερα τους ήρωες μας. Αυτούς που αντιστάθηκαν κατά των εισβολέων και του φασισμού. Τους ήρωες της Εθνικής μας Αντίστασης. Τους Λιμενικούς μας, που έδωσαν την ζωή τους για την πατρίδα και την ελευθερία.

Όλους αυτούς που επιβεβαίωσαν με τον αγώνα τους ότι η μεγαλοσύνη στα έθνη δεν μετριέται με το στρέμμα, αλλά με της καρδιά το πύρωμα, και με το αίμα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι έχουμε παρελθόν υπέροχο και μια ιστορία ολοζώντανη.

Και σήμερα που κάποιοι εξακολουθούν να σχεδιάζουν επί χάρτου τα αναθεωρητικά τους σχέδια, τους λέμε ότι είμαστε εδώ. Έτοιμοι για ένα νέο ΟΧΙ, έτοιμοι για ένα νέο Μολών Λαβέ. Μόνο έτσι θα κρατήσουμε την Ελλάδα για πάντα μεγάλη και ελεύθερη!

      Ο αγώνας του λαού μας, μας γεμίζει ταυτόχρονα με περηφάνια για ό,τι συνοψίζει αυτό το διαχρονικό ΟΧΙ στο πέρασμα των αιώνων. Μας εμπνέει πάνω από όλα πίστη στις δυνάμεις και στις δυνατότητες του ελληνισμού ότι ενωμένοι μπορούμε να αποτρέψουμε και, αν χρειαστεί, να αποκρούσουμε οποιαδήποτε απόπειρα τετελεσμένων σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Ζήτω το Λιμενικό Σώμα-Ακτοφυλακή, ζήτω η Ελλάδα.

Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε 

 ο Πλοίαρχος Λ.Σ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΤΑΤΗΣ

Προσφωνήσεις

     Βρισκόμαστε εδώ για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε εκείνους  τους ανθρώπους οι οποίοι το 1940, με την αυταπάρνηση και τη θυσία τους κατέδειξαν ότι οι δυνάμεις των ανθρώπινων αξιών, της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας , υπερισχύουν και υπερνικούν τις δυνάμεις της μισαλλοδοξίας και του σκοταδισμού.

Σ΄ όλη μου τη ζωή ήμουν στον πόλεμο.

Στο ένα μου χέρι, στο ένα μου πόδι επίδεσμοι.

Στο άλλο μου χέρι, στο άλλο μου πόδι λάσπες.

Νικηφόρος Βρεττάκος, «Ο στρατιώτης»

     Σήμερα, 82 χρόνια μετά, θα θυμηθούμε τα γεγονότα εκείνα που στη Νεότερη Ιστορία μας καταγράφονται ως «Έπος του ‘40».

 Ήταν οι μέρες που την Ευρώπη σάρωνε η λαίλαπα της ναζιστικής Γερμανίας. Τα ευρωπαϊκά κράτη, το ένα μετά το άλλο, μη δυνάμενα να αναχαιτίσουν τη γερμανική επέλαση, ενέδιδαν στα ιμπεριαλιστικά σχέδια του Αδόλφου Χίτλερ. Eπόμενος στόχος: τα Βαλκάνια. Την επιχείρηση των Βαλκανίων ανέλαβε ο σύμμαχός του, Ιταλός δικτάτωρ Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος, αφού κατέλαβε την Αλβανία, ετοιμαζόταν να επιτεθεί κατά της Ελλάδος. Η υποταγή της Ελλάδος, πίστευε ο Μουσολίνι, θα ήταν θέμα 15 ημερών! Πόσο οικτρά διαψεύσθηκε…

Οι εκφοβισμοί και οι απειλές που θα χρησιμοποιήσει σε πρώτη φάση θα πέσουν στο κενό. Κορυφαία πρόκληση: ο τορπιλισμός της «Έλλης» το Δεκαπενταύγουστο του 1940 στην Τήνο, η άνανδρη αυτή πράξη.

Έτσι φθάνουμε στο φθινόπωρο του 1940. Βλέποντας ο Μουσολίνι ότι ο χρόνος περνά και η στρατηγική των εκφοβισμών δεν αποδίδει, στις 28 Οκτωβρίου στέλνει τελεσίγραφο  στην Ελληνική Κυβέρνηση. Το τελεσίγραφο είχε συντάξει μυστικά ο κόμης Τσιάνο, δεξί χέρι του Μουσολίνι και προοριζόταν να επιδοθεί στην ελληνική κυβέρνηση τη νύχτα της 27ης προς 28η Οκτωβρίου 1940. Ο Εμμανουέλε Γκράτσι, Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα, επισκέπτεται ο ίδιος τον Ιωάννη Μεταξά χαράματα της 28ης Οκτωβρίου, περίπου στις 3 το πρωί, και του παραδίδει το τελεσίγραφο με το οποίο η Ιταλία ζητούσε από την ελληνική πλευρά να επιτρέψει τη διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων στην ελληνική επικράτεια από την 6η πρωινή της 28ης Οκτωβρίου. Ο Μεταξάς διαβάζει το τελεσίγραφο και απαντά λακωνικά: «Αυτό σημαίνει πόλεμος» . [Τα γεγονότα αυτά περιγράφει ο ίδιος ο Γκράτσι στο βιβλίο των Απομνημονευμάτων του με τίτλο: «Η αρχή του τέλους».]

Σύσσωμος ο ελληνικός λαός θα ξεχυθεί στους δρόμους να πει το ιστορικό «ΟΧΙ». «Όχι, δεν θα περάσετε!». Ένα «όχι» που αντήχησε σ’ ολόκληρο τον κόσμο.  Ένα «Όχι!»   που θυμίζει δύο περήφανες στιγμές στην Ιστορία μας: εκείνο το

«Ὦ παῖδες Ἑλλήνων, ἴτε, ἐλευθεροῦτε πατρίδ'[…] νῦν ὑπέρ πάντων ὁ αγών»   [Αισχύλου, Πέρσες],

αλλά κι εκείνο το αγέρωχο «Όχι!» του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, στον Μωάμεθ τον Πολιορκητή το 1453: Όχι, δεν θα σου παραδώσουμε την Πόλη, αλλά «κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν».)

Το εναρκτήριο σάλπισμα του ελληνοϊταλικού πολέμου ανακοινώνει ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών με τη φωνή του τότε εκφωνητή Κώστα Σταυρόπουλου:

«Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών. ‘Εκτακτο ανακοινωθέν: Από της 5ης πρωινής σήμερον αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλλουν τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. ΑΙ ΗΜΕΤΕΡΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΑΜΥΝΟΝΤΑΙ ΤΟΥ  ΠΑΤΡΙΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ».

     Με την κήρυξη του πολέμου ο ελληνικός λαός ξεχύθηκε στους δρόμους σ’ ένα παραλήρημα χαράς κι εθνικής υπερηφάνειας. Και το ελληνικό θαύμα συντελέστηκε για μια ακόμη φορά. Μια χούφτα Έλληνες τα ‘βαλαν με τους πολλούς και νίκησαν. Ο στρατός μας μέσα σε λίγο διάστημα κατάφερε, όχι μόνο να αναχαιτίσει τον Ιταλό εισβολέα, αλλά να περάσει γρήγορα και στην αντεπίθεση, μπαίνοντας θριαμβευτής στη Β. Ήπειρο: Αργυρόκαστρο, Κορυτσά, Άγιοι Σαράντα, Πρεμετή… Επαναλαμβάνεται, έτσι, στη νεότερη Ιστορία μας το θαύμα του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας:

«Μόνο οι Μαραθωνομάχοι δεν σ’ εδόξασαν, Πατρίδα

Δεν σ’ εδόξασαν μονάχοι οι Τριακόσιοι του Λεωνίδα» (Λορέντζος Μαβίλης)

     Το έπος του ’40 είναι, αναμφισβήτητα, το έπος του Έλληνα στρατιώτη. Ο Έλληνας πολεμιστής υπήρξε πιστός στις παρακαταθήκες των προγόνων του, στο «αμύνεσθαι περί πάτρης» και, κυρίως, σ΄ εκείνο του «Επιταφίου» του Περικλή: «εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον», δηλαδή η ευτυχία προϋποθέτει την ελευθερία κι η ελευθερία τη γενναιότητα, την ευψυχία. Το πνεύμα, η ευψυχία, νίκησε την ύλη που δεν ήταν άλλη από την αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου.

      Τα χιόνια και οι κακουχίες δεν έκαμψαν το αλύγιστο φρόνημα του στρατού μας. Ο Οδυσσέας Ελύτης θα γράψει γι’ αυτές τις κακουχίες -που γνώρισε προσωπικά ο ίδιος- στο Ανάγνωσμα «Πορεία προς το Μέτωπο» από το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ:

«Ξημερώνοντας τ’ Αγιαννιού, με την αύριο των Φώτων, λάβαμε τη διαταγή να κινήσουμε πάλι μπροστά, για τα μέρη όπου δεν έχει καθημερινές και σκόλες. […] Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω απ’ τον άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη, όπου, φορές, εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο.» (Οδυσσέας Ελύτης, ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ)

       Οι ήρωες των αιθέρων, οι αεροπόροι μας, εξετέλεσαν απαράμιλλα το καθήκον τους. Ο Έλληνας αεροπόρος «ανέβασε» τη Λευτεριά ως τα ύψη. Το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό αποδείχτηκε άξιο της παράδοσης των Ελλήνων στη θάλασσα.          Τιμώντας τη ρήση  του Θουκυδίδη πώς «έχουμε γη και πατρίδα όταν έχουμε πλοία στη θάλασσα» το Πολεμικό Ναυτικό  κατάφερε σημαντικότατα χτυπήματα κατά των υπέρτερων εχθρικών δυνάμεων.

     Τα κατορθώματα των Υποβρυχίων «Κατσώνης» και «Παπανικολής», των Α/Τ « Βασίλισα Όλγα» και «Αδρίας»  και βέβαια η εμβληματική παρουσία του θρυλικού θωρηκτού «Αβέρωφ» αναφέρονται χαρακτηριστικά ως εξέχουσες καταγραφές του ναυτικού αγώνα.

     Το  Εμπορικό μας Ναυτικό, το τέταρτο όπλο, συμμετείχε αποφασιστικά στον εθνικό αγώνα καθόλη τη διάρκεια του πολέμου. Διατέθηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση για την εξυπηρέτηση των Συμμαχικών αναγκών αμέσως μετά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συνέχισε μέχρι την τελική νίκη το Μάιο του 1945. Στο διάστημα αυτό, το Ελληνικό Εμπορικό Ναυτικό είχε βαρύτατες απώλειες με 2500 νεκρούς ενώ χάθηκε το 74% των φορτηγών και το 94% των επιβατηγών πλοίων ελληνικής πλοιοκτησίας, ποσοστό που αντιπροσωπεύει το 14% του συνολικού αριθμού των βυθισθέντων συμμαχικών εμπορικών πλοίων κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

     Κατά τη διάρκεια της Ιταλικής επίθεσης κατά της Ελλάδας, πλοία του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού μετέφεραν με ασφάλεια το 80% περίπου του πολεμικού υλικού και των στρατευμάτων σε λιμάνια κοντά στο μέτωπο.

    Προς υπογράμμιση της αναγνώρισης της συμβολής του Εμπορικού Ναυτικού στον     αγώνα κατά του Άξονα ενδεικτικά, αναφέρεται, ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός Winston Churchill επισκέφτηκε, στις 4-2-1943, το πλοίο  «Νικόλαος Γ. Κουλουκουντής», το οποίο κατάφερε να εκφορτώσει πολύτιμα καύσιμα σε λιμάνι της Λιβύης, για τις Βρετανικές δυνάμεις  που πολεμούσαν στη Βόρειο Αφρική, και συνεχάρη προσωπικά τον πλοίαρχο Κωνσταντίνο Πανώργιο για το κατόρθωμά του.

Μακρύς είναι ο κατάλογος των νεκρών και του Λιμενικού Σώματος οι οποίοι, τιμώντας τη στολή και τον όρκο τους, έπεσαν στον αγώνα κατά των κατακτητών, συνεισφέροντας τη ζωή τους στην ένδοξη ιστορία του Λιμενικού Σώματος.

     Σταχυολογώντας την σειρά των ηρώων μας, αναφέρονται τα τελευταία λόγια του Υποπ/ρχου ΛΣ ΚΑΖΑΚΟΥ Ηλία ο οποίος απευθύνοντας χαιρετισμό προς τους συναδέλφους του έγραψε, λίγο πριν εκτελεστεί από τους Γερμανούς:

«”Εν όψει των ολίγων ωρών της υπολοίπου ζωής μου, απευθύνω τον ύστατον και θερμότατον χαιρετισμόν, ευχόμενος εις όλους μαζί και εις ένα έκαστον,  ευτυχίαν, ευδαιμονίαν και εκπλήρωσιν ονείρων και πόθων. Χειροπιαστά με τον συνάδελφον Κωτούλαν, χέρι με χέρι γράφομεν και ευχόμεθα υπερήφανοι και ψύχραιμοι εις όλα και δι όλα” ενώ ο Υποπ/ρχος ΛΣ ΚΩΤΟΥΛΑΣ Γεώργιος έγραψε κατά τις ίδιες στιγμές: «”θεία είναι η δάφνη, μια φορά κανείς πεθαίνει. Η ζωή του ατόμου δεν έχει τόσο μεγάλη αξία. Πάνω από αυτήν είναι η πατρίδα, η τιμή, η ιδέα”.

      Στη σημερινή επέτειο χρέος μας επίσης είναι, να αναφερθούμε και σε μια ξεχωριστή μορφή, την ανώνυμη γυναίκα της Πίνδου. Την αφανή ηρωίδα (μητέρα, σύζυγο, αδελφή) που σκαρφάλωσε στα κακοτράχαλα και χιονισμένα βουνά, για να φτάσει στην πρώτη γραμμή, μεταφέροντας πολεμοφόδια και ρούχα στον Έλληνα φαντάρο (τότε που τα κρυοπαγήματα ήταν πιο φοβερά κι από τα πυρά των Ιταλών). Επίσης, την Ελληνίδα εθελόντρια του Ερυθρού Σταυρού, τη γενναία Ερυθροσταυρίτισσα, που έδωσε όλες της τις δυνάμεις για την ανακούφιση του πόνου του πληγωμένου στρατιώτη:

«Γυναίκες Ηπειρώτισσες, ξαφνιάσματα της Φύσης

Εχθρέ γιατί δε ρώτησες ποιον πας να κατακτήσεις;»(στίχοι: Πυθαγόρας)

      Έτσι φθάνουμε στην άνοιξη του 1941. Την εποποιία του ελληνοϊταλικού πολέμου θα διαδεχτεί δυστυχώς, η γερμανική εισβολή. Στις 6 Απριλίου 1941 ο Χίτλερ με τις ορδές του, τη Βέρμαχτ στα χερσαία τμήματα και τη Λουφτβάφε στον αέρα, επιτίθεται στην Ελλάδα. Οι Έλληνες αντιστέκονται με σθένος κι αυταπάρνηση στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, κατά μήκος της οχυρής γραμμής Ρούπελ. Όταν, μάλιστα, μετά από πολύμηνη πολιορκία οι Γερμανοί επιτελείς ζητούν από τον Έλληνα διοικητή να τους παραδώσει τα οχυρά, εκείνος απαντά υπερήφανα: «Τα οχυρά δεν παραδίδονται, τα οχυρά καταλαμβάνονται». Ένα νέο «Μολών λαβέ» δηλαδή…

        Ο αντίπαλος όμως υπερτερεί συντριπτικά, αριθμητικά και σε οπλικά μέσα.  Στις 9 Απριλίου 1941 οι Γερμανοί μπαίνουν στη Θεσσαλονίκη και στις 27 Απριλίου στην Αθήνα. Το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου θα διεξαχθεί στην Κρήτη η θρυλική «Μάχη της Κρήτης», η οποία θα στοιχίσει στις γερμανικές δυνάμεις σημαντικές απώλειες και θα αναγκάσει το Χίτλερ να αναβάλει το σχέδιο «Μπαρμπαρόσα» εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Με τη μάχη της Κρήτης ο ελληνικός λαός ξεκινά ήδη την ηρωική του αντίσταση κατά του κατακτητή.

       Κι η μέρα της Λευτεριάς ήρθε κάποτε. Η κατάρρευση των Δυνάμεων του Άξονα το 1944 σήμανε την απελευθέρωση και για τη χώρα μας. Όπως τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, έτσι και η Ελλάδα έγραψε τη δική της ιστορία στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Γιατί δείγματα της πολεμικής ανδρείας του Έλληνα στρατιώτη του ΄40 είχαμε κι έξω από τα ελληνικά σύνορα: στο Ελ Αλαμέιν, στην Τυνησία, στην απόβαση στη Νορμανδία και αλλού. Συμβολικά εδώ, ας αναφέρουμε τη λεγόμενη «Ηρωική Ταξιαρχία» που πολέμησε στο πλευρό των συμμαχικών δυνάμεων στη μάχη του Ελ Αλαμέιν κατά του Ρόμμελ, ο οποίος ήταν επικεφαλής του AfricaCorps στην Αφρική. Επίσης, αξιομνημόνευτη ήταν η παρουσία της 3ης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας, της λεγόμενης «Ταξιαρχίας του Ρίμινι», η οποία ελευθέρωσε την ομώνυμη ιταλική πόλη από τους Γερμανούς. Όσοι Έλληνες στρατιώτες δεν γύρισαν πίσω (οι λεγόμενοι ‘Ριμινίτες’) «κοιμούνται εκεί», στο νεκροταφείο του Ρίμινι, επιβεβαιώνοντας έτσι τη ρήση του Θουκυδίδη: «Ανδρών επιφανών, πάσα γη τάφος».

     Σήμερα, με ευγνωμοσύνη αποτίουμε φόρο τιμής στους Αγωνιστές του Έπους του ΄40,  σε όσους πάλεψαν και θυσιάστηκαν για να κυματίζει η ελληνική σημαία στον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως, για τη «χιλιάκριβη τη λευτεριά». Γιατί η λευτεριά δεν χαρίζεται, η λευτεριά καταχτιέται με αγώνες.

Τιμή και δόξα στους αθάνατους νεκρούς μας!

Τιμή και δόξα στον αδούλωτο Ελληνικό λαό!

Σας ευχαριστώ.