Οι σταθμοί της ελληνικής επανάστασης 1821

Οι σταθμοί της ελληνικής επανάστασης 1821

Υποναύαρχου Λ.Σ. (ε.α.) Αλ. Δασκαρόλη

        Η επανάσταση είναι η ριζική μεταβολή μιας ορισμένης τάξης πολιτικών και κοινωνικών πραγμάτων που βασίζεται στην ουσιαστική ή υποτιθέμενη θέληση των λαϊκών μαζών. Πραγματώνεται οργανωμένα και συνειδητά με βίαιες ενέργειες από λαϊκά κινήματα. Η επανάσταση λοιπόν συνεπάγεται την ανατροπή μιας πολιτικο-κοινωνικής τάξης και την αντικατάσταση της με νέα.

       Η Ελληνική Επανάσταση ενεπνεύσθη κατ’ αρχήν από τους λαούς της Ευρώπης που υπέρ των ιδίων δικαιωμάτων και της ελευθερίας των προκαλούσαν τους Έλληνες να τους μιμηθούν. Έτσι όταν η πολεμική σάλπιγγα την 23η Μαρτίου 1821 στην Καλαμάτα και οι κοιλάδες από την τρομερά κραυγή των αρματωλών και κλεφτών ήχησε έκανε όλη την Ευρώπη να θαυμάσει τις ανδραγαθίες των Ελλήνων, που με το σύνθημα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ ξεσηκώθηκαν για ν’ απαλλαγούν από τον τυραννικό οθωμανικό ζυγό. Είχαν προηγηθεί επαναστάσεις στην Γαλλία – Ισπανία – Ιταλία που ενεθάρρυναν τους Έλληνες. Επειδή όλοι έχουμε διδαχθεί τα κατορθώματα των Ελλήνων θα επισημάνουμε εδώ τα βασικά γεγονότα που στιγμάτισαν την ελληνική επανάσταση κατά χρονολογική σειρά ως ακολούθως.

12 Απριλίου 1820:

       Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αναλαμβάνει Γενικός Επίτροπος της Ανωτάτης Αρχής της Φιλικής Εταιρείας, η οποία είχε ιδρυθεί το 1814 στην Οδησσό από τους Ν. Σκουφά, Εμμ. Ξάνθο και Αθ. Τσακάλωφ.

22 Φεβρουαρίου 1821:

       0 Αλ. Υψηλάντης διαβαίνει τον ποταμό Προύθο. Έναρξη της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Τον Μάρτιο συγκροτείται ο Ιερός Λόχος από Έλληνες μαθητές και σπουδαστές σχολών του εξωτερικού.

17 Μαρτίου 1821:

       Οι ένοπλοι Μανιάτες με αρχηγό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, ύψωσαν το λάβαρο του αγώνα και ορκίσθηκαν μπροστά στον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών στην Αρεόπολη «Νίκη ή Θάνατος».

23 Μαρτίου 1821:

       Κολοκοτρώνης, Παπαφλέσσας και Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης απελευθερώνουν την Καλαμάτα, ορκίζονται στο Ναό Αγ. Αποστόλων με το σύνθημα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ. Συγκροτείται η Μεσσηνιακή Γερουσία και έπειτα από λίγες ημέρες απευθύνει «Προκήρυξη προς τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς».

25 Μαρτίου 1821:

       Την 25η Μαρτίου 1821 ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε το λάβαρο της Μονής της Αγίας Λαύρας δίκην επαναστατικής σημαίας. Η ιερά μονή βρίσκεται 5 χιλ. νοτιοδυτικά της πόλης των Καλαβρύτων.

23-24 Απριλίου 1821:

        Πολυάριθμο τουρκικό στράτευμα νικά τις υπό τον Αθανάσιο Διάκο δυνάμεις στη γέφυρα της Αλαμάνας. Ο ίδιος συλλαμβάνεται, υποβάλλεται σε βασανιστήρια και πεθαίνει. Στην ίδια μάχη σκοτώνεται ο Ησαΐας Σαλώνων.

8 Μαΐου 1821:

       Ο Οδ. Ανδρούτσος στο Χάνι της Γραβιάς αντιστέ­κεται επιτυχώς στις τουρκικές δυνάμεις που πορεύονται προς την Πελοπόννησο. Ο Λ. Λογοθέτης κηρύσσει την Επανάσταση στη Σάμο.

12-13 Μαΐου 1821:

       Ελληνική νίκη στο Βαλτέτσι ανοίγει τον δρόμο για την κατάληψη της Τριπολιτσάς, στρατιωτικού και πολιτικού κέντρου της Πελοποννήσου.

Ιούνιος 1821:

       Ο Δ. Υψηλάντης φθάνει στην Πελοπόννησο ως εκπρόσωπος της Φιλικής Εταιρείας. Τον ίδιο μήνα ξεσπάει η Επανάσταση στην Κρήτη και οι Έλληνες γνωρίζουν την ήττα στη Γαλάτιστα της Χαλκιδικής.

8 Σεπτεμβρίου 1821:

       Ο Γ. Ολύμπιος και ο I. Φαρμάκης ηττώνται στη Μονή Σέκου στη Μολδαβία. Ήταν η τελευταία στρατιωτική σύγκρουση της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.

23 Σεπτεμβρίου 1821:

       Οι Έλληνες καταλαμβάνουν την Τριπολιτσά.

30 Μαρτίου 1822:

       Ο αρχιναύαρχος Καρά Αλή καταστρέφει εκ θεμελίων τη Χίο. Είκοσι ημέρες πριν είχε αποβιβα­στεί στο νησί ο Λ. Λογοθέτης, επικεφαλής ένοπλου τμήματος.

16 Μαΐου 1822:

       Ο Χουρσίτ Πασάς και ο Ομέρ Βρυώνης καταλαμβάνουν το Σούλι ύστερα από ολιγοήμερη πολιορκία.

6 Ιουνίου 1822:

       Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί και καταστρέφει την τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο. Ανάμεσα στους νεκρούς και ο Καρά Αλή.

26 Ιουλίου 1822:

        Ήττα του Δράμαλη στα στενά των Δερβενακίων από τους Έλληνες υπό τον Θ. Κολοκοτρώνη. Η καταστρο­φή της στρατιάς του ολοκληρώνεται δύο ημέρες μετά στο Αγιονόρι.

28-29 Οκτωβρίου 1822:

        Ο Κανάρης πυρπολεί στα ανοικτά της Τενέδου την τουρκική υποναυαρχίδα.

30 Νοεμβρίου 1822:

        Καταλαμβάνεται το Παλαμήδι από τον Στάικο Σταϊκόπουλο.

12 Ιουλίου 1823:

       Ο Λόρδος Βύρων αποβιβάζεται στο Αργοστόλι. Την παραμονή των Χριστουγέννων καταφθάνει στο Μεσολόγγι, όπου στις 7 Απριλίου 1824 αφήνει την τελευταία του πνοή.

8-9 Αυγούστου 1823:

        Μάχη στον Κεφαλόβρυ­σο της Ευρυτανίας. Θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη.

30 Νοεμβρίου 1823:

Ορλάνδος, Ζαΐμης και Λουριώτης πηγαίνουν στην Αγγλία για να βρουν δανειοδότες. Στις 28 Φεβρουαρίου 1824 υπογράφουν συμφωνητικό με ιδιωτικές τράπεζες για σύναψη δανείου 800.000 λιρών.

Φθινόπωρο 1823 – καλοκαίρι 1824:

        Πρώτος εμφύλιος πόλεμος. Δύο κυβερνήσεις: η μία στην Τρίπολη υπό τον Πετρόμπεη και η άλλη, αποτελούμενη από μέλη του Βουλευτικού, υπό τον Κουντουριώτη στο Κρανίδι.

7-8 Ιουνίου 1824:

       Καταστροφή της Κάσου από τους Τουρκοαιγυπτίους και στις 21 του ιδίου μηνός των Ψαρών.

29 Αυγούστου 1824:

       Ναυμαχία του Γέροντα και πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας.

Οκτώβριος 1824 – 6 Φεβρουαρίου 1825:

        Δεύτερος εμφύλιος πόλεμος, που εξελίσσεται σε σύγκρουση ανάμεσα στους Πελοποννήσιους οπλαρχηγούς και πολιτι­κούς και στην κυβέρνηση.

12 Φεβρουαρίου 1825:

       Τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα υπό τον Ιμπραήμ αποβιβάζονται στη Μεθώνη.

15 Απριλίου 1825:

       Αρχίζει η δεύτερη πολιορκία του Μεσο­λογγίου από τον Κιουταχή. Τον Δεκέμβριο θα προστεθεί στους πολιορκητές και ο Ιμπραήμ.

26 Απριλίου 1825:

   Η ηρωική έξοδος του πλοίου «ΑΡΗΣ» εν μέσω 57 τουρκοαιγυπτιακών πλοίων από το Ναβαρίνο μετά την επίθεση του Ιμπραήμ στη Σφακτηρία, αποτελεί ένα από τα ηρωικότερα και πιο συγκινητικά περιστατικά του ναυτικού αγώνα.

Στη μάχη της Σφακτηρίας σκοτώθηκαν 400 Έλληνες αγωνιστές εκ των οποίων επιφανέστεροι είναι: 

Τσαμαδός Αναστάσιος, κυβερνήτης του «ΑΡΗΣ»

Σαχίνης Σταύρος

Αναγνωσταράς Χρήστος, Υπουργός πολέμου της Ελληνικής Επαναστάσεως

ο ένδοξος φιλέλλην Υπουργός των Εξωτερικών του Κρατιδίου Παραδεμοντίου Ιταλίας Σανταρόζε Ντι Σανταρόζα.

20 Μαΐου 1825:

        Ο Παπαφλέσσας αντιμετωπίζει στο Μανιάκι τις δυνάμεις του Ιμπραήμ και σκοτώνεται. Δύο ημέρες πριν η κυβέρνηση είχε απελευθερώσει τον Κολοκοτρώνη και τους φυλακισμένους συναγωνιστές του.

10 Ιουνίου 1825:

        Ο Ιμπραήμ καταλαμβάνει την Τριπολιτσά. Τρεις ημέρες μετά, το στράτευμά του ηττάται στους Μύλους Αργολίδος από ελληνικές δυνάμεις υπό τους Μακρυγιάννη και Δ. Υψηλάντη.

Αύγουστος – Νοέμβριος 1825:

       Οι Έλληνες νικούν στα Τρίκορφα, στον Καρβασαρά, στην Αλαμάνα και στο Δίστομο, υπό την ηγεσία του Γεωργίου Καραϊσκάκη.

4 Απριλίου 1826:

       Υπογράφεται από τη Ρωσία και την Αγγλία το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης. Προβλέπει τη μεσολάβηση των δύο δυνάμεων για τη δημιουργία αυτόνομου ελληνικού κράτους, φόρου υποτελούς στον σουλτάνο.

10-11 Απριλίου 1826:

       Πολιορκούμενοι από 25.000 Τούρκους και Αιγυπτίους, οι κάτοικοι του Μεσολογγίου αποφασίζουν έξοδο τη νύκτα της 10ης Απριλίου, ξημερώνοντας των Βαΐων.

6-8 Αυγούστου 1826:

        Μάχες στο Χαϊδάρι, με επικεφαλής τους Καραϊσκάκη – Φαβιέρο, ενώ οι δυνάμεις του Κιουταχή έχουν κυριεύσει από τις 3 Αυγούστου την Αθήνα.

24 Νοεμβρίου 1826:

        Νικηφόρος μάχη στην Αράχωβα, η κυριότερη μεταξύ όσων έγιναν εκείνες τις ημέρες.

8-16 Απριλίου 1827:

        Μάχες στο Φάληρο και στον Πειραιά. Στις 22 Απριλίου ο Καραϊσκάκης τραυματί­ζεται θανάσιμα. Δύο μέρες αργότερα στον Ανάλατο (σημ. Νέος Κόσμος) οι ελληνικές δυνάμεις γνωρίζουν δεινή ήττα.

6 Ιουλίου 1827:

        Λονδίνο, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία υπογράφουν τη Συνθήκη Ειρηνεύσεως της Ελλάδος. Αποφασίζουν τη χρήση βίας για την επιβολή των όρων του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης.

20 Οκτωβρίου 1827:

        Ο συμμαχικός στόλος Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας καταστρέφει τον τουρκο- αιγυπτιακό στον κόλπο του Ναυαρίνου.

8 Ιανουαρίου 1828:

        Άφιξη Καποδίστρια στο Ναύπλιο. Έπειτα από τρεις μέρες πηγαίνει στην Αίγινα. Στις 18 Ιανουαρίου ιδρύεται η Προσωρινή Διοίκηση της Επικράτειας και τον Φεβρουάριο ο Φοίνικας καθιερώνεται ως εθνικό νόμισμα.

7 Ιουλίου 1828:

        Οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφασίζουν την αποστολή γαλλικού εκστρατευτικού σώματος υπό τον Μαιζόν στην Πελοπόννησο. Στόχος, η εκδίωξη των δυνάμεων του Ιμπραήμ. Οι Γάλλοι στρατιώτες αποβιβάζονται τον Αύγουστο.

Μάρτιος 1829:

        Οι Μεγάλες Δυνάμεις υπογράφουν πρωτόκολλο, με το οποίο καθορίζεται ότι το προς βορράν σύνορο του ελληνικού κράτους είναι η γραμμή Αμβρακικού Παγασητικού. Η Εύβοια, οι Σποράδες, οι Κυκλάδες και τα νησιά του Αργοσαρωνικού περιλαμβάνονται στα όριά του.

12 Σεπτεμβρίου 1829:

       Νικηφόρος για τις ελληνικές δυνάμεις, υπό τον Δ. Υψηλάντη, μάχη στην Πέτρα Βοιωτίας. Ήταν η τελευταία μάχη της Επανάστασης.

       Δεν παραλείπουμε να αναφέρουμε ότι την 1η Ιανουαρίου 1822 ψηφίστηκε στην Επίδαυρο το πρώτο σύνταγμα της Ελληνικής Επανάστασης (προσωρινό πολίτευμα της Ελλάδος). Ανάφερε ότι το Ελληνικό Έθνος υπό την φρικώδη οθωμανική δυναστεία και μη δυνάμενο να φέρει τον βαρύτατο ζυγό της τυραννίας και αποσείσας αυτόν με μεγάλας θυσίας κηρύττει σήμερα ενώπιον Θεού και ανθρώπων στην ύπαρξη και ανεξαρτησία του. Στη διάρκεια της επανάστασης υπήρξε την 13/4/1923 η Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους. Η Γ’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου στις 6/4/1826. Η Γ’ συνέλευση της Τροιζηνίας και η Δ’ Εθνοσυνέλευση Άργους του 1829 που καθιέρωσε την Γερουσία που αποτελούνταν από 27 γερουσιαστές με ηγέτη τον Ι. Καποδίστρια.

Αυτά είναι εν ολίγοις οι σταθμοί της ελληνικής επανάστασης,. που το έτος 2021 συμπληρώνει 200 χρόνια από την έναρξή της. Η Ελλάδα σήμερα ελεύθερη και δυνατή με ισχυρή Δημοκρατία γιορτάζει την απελευθέρωσή της και τιμά τους Ήρωές της. Σήμερα θα πρέπει από τις θυσίες των προγόνων μας να παραδειγματιστούμε και ενωμένοι πάλι να αντιμετωπίσουμε την τουρκική απειλή με το σύνθημα ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ.

Βιβλιογραφία:

1) Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ

2) Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

3) ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ